رژیم غذایی بیماران قلبی مشابه افراد سالم است.فقط کنترل چربی و نمک مصرفی بسیار ضروری می باشد.استفاده زیاد از چربی جامد یا اشباع مانند روغن جامد-روغن نارگیل-روغن و کره های حیوانی-لبنیات پرچرب-کله پاچه-دل وجگر-سیراب و شیردان-مغز-غذاهای چرب غوطه ور در روغن مثل سرخ کردنی ها-سس های چرب مایونز-شیرینی و کیک که خامه یا روغن زیاد در تهیه آنها به کار رفته است باعث افزایش چربی یا کلسترول خون میشود.

اگر کلسترول بالا رود به تدریج می تواند باعث تنگ شدن یا گرفتگی عروق یا سکته مغزی یا سکته قلبی میشود.

جهت کاهش چربی نوع بد(LDL) که در رگها رسوب میکند و افزایش چربی خوب(HDL) علاوه بر مصرف نکردن مواد غذایی فوق ،در رژیم غذایی،چربی های مفید مثل روغن زیتون و روغن کانولا را در حد یک تا قاشق غذاخوری در روز،دانه های گیاهی چرب و انواع آجیل های خام مثل گردو،بادام زمینی،بادام،تخمه آفتاب گردان در حد نصف استکان کوچک در روز استفاده نمایید.استفاده از نارگیل و ماهی های چرب مانند ماهی آزاد،ساردین،ازون برون باید محدود شود.

استفاده از ماهی سالمون دو بار در هفته توصیه میشود.

از مصرف آبمیوه های صنعتی،ترش واسیدی جدا” پرهیز نمایید.

مصرف زیاد نمک موجب ورم کردن پاها و افزایش فشار خون میشود.بالا رفتن فشار خون،فشار وارده برقلب،کلیه ها،چشم ها،تمام رگها،و کلیه اعضای بدن را افزایش میدهد.به همین دلیل بیماران مبتلا به فشار خون بالا و نارسایی قلبی مجاز به مصرف نمک و مواد شور نیستنذد.

مصرف قند،شکر،عسل،خرما وتمتم مواد غذایی و نشاسته ای باید کنترل شود،چون شیرینی و قند زیاد موجب چاقی ،افزایش چربی خون،افزایش قند خون و بیماری دیابت یا مرض قند  میشود.

استفاده از انواع میوه ها،سبزی ها،حبوبات،سیر،پیاز،زردچوبه و سماق به کاهش کلسترول خون کمک میکند.فیبرها موجب کاهش کلسترول خون ،کمک به هضم غذا،ایجاد سیری،جلوگیری از پرخوری و تنظیم قند خون می شوند.نان های سبوس دار ،غلات ،حبوبات،سویا،میوه ها،سبزی ها،سرشار از فیبر ،املاح و ویتامین ها هستند.

مصرف سفیده تخم مرغ به دلیل نداشتن کلسترول محدودیتی ندارد ولی زرده تخم مرغ نباید بیشتر از دو عدد در هفته استفاده شود.

برای جلو گیری از کم خونی فقر آهن سعی کنید در هفته 2تا 3 بار و در هر وعده 100 گرم گوشت قرمز بدون چربی مانند گوشت گوساله استفاده

کنید.مصرف دانه سویا،کنجد،سبوس گندم،دانه آفتابگردان،نخود،لوبیا سفید،عدس،بادام،بادام هندی،فندق وبرگه زرد آلو همراه با مواد غذایی حاوی ویتامین C مثل مرکبات،توت ها، گوجه فرنگی و فلفل دلمه ای به تامین آهن مورد نیاز بدن کمک میکند.

استفاده زیاد از نوشابه ها بسیار مضر است.به جای آن میتوانید دوغ کم نمک را جایگزین نوشابه کنید.

مصرف شیر و ماست کم چرب،2تا3 لیوان و مصرف پنیر کم نمک به مقدار 30 گرم ( به اندازه یک قوطی کبریت ) در روز مجاز است .

در مصرف فلفل تند و مواد کافئین دار مانند قهوه ، شکلات و چای پر رنگ که میتوانند ضربان قلب را افزایش دهد ، زیاده روی نکنید .

در صورت نداشتن حساسیت شخصی ، مصرف ادویه ها و ترشی ها در حد معمول بلامانع است . افزایش وزن موجب وارد آمدن فشار زیادی بر قلب و سایر اعضای بدن می شود . جهت جلوگیری از چاقی علاوه بر کنرتل تغذیه خود حتماَ روزی 30 دقیقه ورزش و پیاده روی کنید .

توجه کنید که علاوه بر چربی خون و فشار خون بالا ، کشیدن سیگار و فشارهای زندگی ، عدم تحرک ف چاقی ، قند خون بالا و زمینه های ارثی می توانند سبب ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی یا تشدید آنها شوند.

اصول رژیم غذایی در بیماران قلبی و عروقی

چاقی و اضافه وزن مسلماَ با فشار خون بالا ارتباط دارد . شیوع این مشکل در افراد جوان دچار اضافه وزن دو برابر و در افراد مسن و چاق 50 درصد بیشتر از افراد دارای وزن طبیعی است .

در مردان به ازای هر 10 درصد افزایش وزن ، فشار خون 6/6 میلیمتر جیوه بالاتر می رود . اکثر افراد مبتلا به پرفشاری علامتی ندارند ، اما این مشکل می تواند سبب آسیب حاد یا مزمن به بخش های مختلف بدن شود . در مغز این مشکل به مویرگهای خونی آسیب می رساند ، در نتیجه سکته مغزی بروز می کند . در چشم ها ف پر فشاری سبب آسیب به مویرگهای خونی و بروز اختلال بینایی و در کلیه ها نیز سبب نارسایی کلیه می شود . ممکن است علائمی از قبیل سردرد ف درد قفسه سینه و تنگی نفس نیز بروز کند .

مواردی از پر فشاری که در حد مرزی هستند ف اغلب بدون درمان دارویی کنترل می شود .درمان غیر دارویی شامل : کاهش نمک در رژیم غذایی ، ترک سیگار ، انجام ورزش منظم و استفاده از روشهای شل کردن عضلات است . داروهای ضد فشار خون نیز ممکن است تجویز شوند .

چه غذاهایی مفید هستند ؟

موماَ اعتقاد پزشکان به این است که افراد دچار پرفشاری ، نیاز به کاهش دریافت سدیم دارند پتاسیم و کلسیم اضافی نیز می تواند به کاهش فشار خون کمک کند .

موز ، زردآلو ، انجیر، گریپ فروت ، هلو ، انگور و آلو میوه هایی سرشار از پتاسیم هستند و سیب زمینی ، سیر ، براگلی ، کدو سبز ، قارچ و گوجه فرنگی و سبزی های سرشار از پتاسیم هستند حبوبات نیز از این نظر غنی اند .

میوه ها و سبزی ها دارای مقدار کم سدیم هستند و باید به وفور مصرف شوند . درمطالعات مقایسه ای میان گیاه خواران با افراد غیر گیاه خوار ، مشاهده شده است که متوسط فشارخون گیاه خواران کمتر است . یکی از علل این تفاوت را دریافت بیشتر پتاسیم در گیاه خواران دانسته اند .

مرکبات ، توت هاو سبزی های دارای برگ سبز ف منابع خوب ویتامین ث هستند . دریافت کم این ویتامین با پرفشاری ارتباط دارد . مصرف مکمل ویتامین ث در افراد دچار پر فشاری و همچنین افراد سالم سبب کاهش فشارخون می شود .

گوشت و مرغ طبخ شده بدون نمک برای افراد دچار پرفشاری توصیه می شود . برای معطر کردن گوشت می توان از سبزیهای معطر ، ادویه ها و میوه ها استفاده کرد . بعنوان مثال برای گوشت گوسفند از مرزنگوش و مریم گلی ، برای مرغ از شوید و ترخون و برای جگر از پرتقال می توان استفاده کرد .

ماهی تازه منجمد یا کنسرو شده بدون اب نمک خوب هستند . میتوان ماهی را با برگ بو ، شوید ، فلفل قرمز و سیاه ، ادویه ها ، مرکبات ، سس های خانگی بدون نمک و سایر سبزی ها معطر کرد . ماهی های حاوی اسیدهای چرب مفید از قبیل حلوا ، قزل آلا و ماهی شیر چندین بار در هفته توصیه می شوند .

سبزی های ریشه ای از قبیل سیب زمینی ، همچنین برنج ، ماکارونی ، رشته ها و حلیم بدون نمک و همچنین مواد نشاسته ای دارای سدیم کم هستند و می توان بعنوان پایه ای برای وعده غذایی از انها استفاده کرد .

دانه کنجد و سبزی های برگ سبز ، منابع کم سدیم و تامین کننده کلسیم هستند . سیر نیز به کاهش فشار خون کمک می کند .

از چه غذاهایی باید پرهیز کرد ؟

از سوسیس ، کالباس ، کنسرو گوشت ، برگرها و سایر فراورده های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم باید پرهیز کرد . سبزی های کنسرو شده در آب نمک ، زیتون شور ، چیپس و سایر تنقلات شور نیز نباید مصرف شوند.

ماهی دودی یا کنسرو شده و تن ماهی سرشار از سدیم هستند . سس ها ، سوپ ها ، قرص های گوشت ، کنسرو لوبیا و سایر غذاهای آماده مصرف می تواند سبب افزایش فشارخون شود .

مصرف الکل با فشار بالا ارتباط داشته و می تواند سبب تشدید بیماری شود .

در طبخ به جای کره و روغن نباتی جامد بهتر است از روغن زیتون ، سویا استفاده کرد .

مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه ، چای ، نوشابه های کولا و شکلات ، سبب افزایش فشارخون    می شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند

چند نکته :

کاهش وزن و حفظ وزن طبیعی از ارکان اساسی هر برنامه طراحی شده جهت مقابله با پرفشاری هستند .

نیاز روزانه یک فرد بزرگسال به نمک یک دهم قاشق چایخوری است . مقادیر بیشتر نمک فقط در شرایط آب و هوایی گرم و یا در طول شیر دهی لازم است . در این موارد یک قاشق چایخوری نمک کافی خواهد بود .

برای کاهش فشارخون پیاده روی سریع 30 تا 45 دقیقه در روز و 3 تا 5 بار در هفته توصیه می شوند .

مصرف سیگار سبب تشدید پرفشاری شده بنابراین توصیه به ترک سیگار می شود .

تغذیه در بیماران دیابتی :

تغذیه در بیماران دیابتی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است ، یک فرد دیابتی با رعایت صحیح اصول تغذیه می تواند به زندگی خود ادامه دهد و مانند یک فرد عادی در جامعه زندگی نماید .

بسیاری از پزشکان و متخصصین علوم تغذیه بر این باورند که فرد دیابتی می تواند از تمامی گروههای مواد غذایی با برنامه ریزی صحیح استفاده نماید.

رعایت اصول زیر در بیماران دیابتی کمک کننده است :

روزانه 6 وعده غذایی شامل سه وعده اصلی ( صبحانه ،نهارو شام )و سه میان وعده توصیه می شود .

سعی شود میان وعده ها و غذاهای فرد در ساعات معینی از روز مصرف شود .

استفاده از سبزیجات همراه با وعده های غذایی اصلی توصیه شده است .

سعی کنید از نان هایی  با رنگ تیره که مقدار سبوس بیشتری دارند استفاده نمایید مانند : نان ، جو ، سنگک ، بربری و لواش

هفته مصرف لبنیات کم چرب و 8 لیوان آب در طول روز توصیه می شود .

مصرف میوه جات در بیماران دیابتی نه تنها مفید بلکه ضروری است و باعث بالا رفتن قدرت دفاعی بدن می شود . سعی کنید مصرف موز ، انگور ، کشمش و انجیر ، هندوانه و خربزه و طالبی را به یک تا دو بار در هفته محدود کنید زیرا قند بالایی دارند .

میوه های خشک شده مانند توت و انجیر و کشمش شکل تغلیظ شده میوه ها هستند که قند فراوانی دارند بنابراین باید به مقدار اندکی در طول روز مصرف شوند .

گروه های غذایی مجاز در دیابت :

نان سبوس دار ، نخود و لوبیای بخارپز یا سرخ شده در مقدار کمی روغن ، اکثر سبزی ها مثل کدوی پخته شده

گیاهان دارویی مانند : گزنه ، زنجبیل ، اسفناج ، سیر و پیاز ، شنبلیله ، کنگر فرنگی ، قارچ ، کلپوره ، دارچین ، گل میخک ، زردچوبه و گل گاو زبان

سایر مواد غذایی نظیر : مرغ و ماهی کبابی و بریان یا بخارپز و سفیده تخم مرغ ، شیر کم چرب ، روغن زیتون ، روغن دانه های گیاهی مانند : روغن خردل ، روغن کنجد ، روغن هسته انگور و غیره .

گروه های غذایی غیرمجاز :

کیک و بیسکویت ، غذاهای سرخ شده ، انواع سوسیس و کالباس و همبرگر ، اب میوه های حاوی شکر ، پنیر پرچرب ، کره و روغن های هیدروژنه مانند مارگارین ، سس و انواع مواد کنسروی ، چیپس ، دسرهای خامه ای ، پیراشکی ، شکلات و بستنی ، مغز و جگر و کله پاچه

ورزش :

ورزش و فعالیت بدنی به کاهش قند خون و کیفیت مطلوب زندگی کمک می کند .

سعی کنید ورزش بطور منظم و به صورت مداوم باشد . حتی ساده ترین نوع ورزش ( پیاده روی ) روزانه 20 دقیقه می تواند موثر واقع شود .

در هنگام ورزش نکات زیر را بخاطر بسپارید :

• انتخاب ورزش مورد علاقه
• شروع آهسته و افزایش تدریجی زمان و شدت آن
• استمرار روزانه
• پوشیدن جوراب کتانی